Berat Kandili (gecesi)
Şaban ayının onbeşinci gecesidir. Aslı “Berâet”tir. Berat
sözlükte; “bir zorluktan kurtulmak ve beri olmak” demektir.
Ayrıca bu geceye “Leyle-i Mübâreke” denir, bereketli bir
gece. “Leyle-i Berâe” denir. “Leyle-i sâk”, vesîka
gecesi denir. “Leyle-i rahme” ve rahmet gecesi denir.
Bu gecede, bir yıl
içinde olacak bütün işler hükme bağlanıp ifası için Cenab-ı Hak tarafından
meleklere verilir. Gecesini ibadet ve dua ile gündüzünü oruçlu geçirmek
faziletlidir.
Berat gecesine ait beş haslet vardır:
- Her
önemli iş bu gecede ayırdedilir.
- O
gecedeki ibadetin fazileti büyüktür.
- İlâhi
rahmet yayılır.
- Mağfiret
gecesidir.
- O gece,
Resûlullah’a şefaat hakkının tamamı verilmiştir.
Çünkü, Hz. Muhammed
(s.a.v.), Şaban’ın onüçüncü gecesi ümmeti hakkında şefaat istemiş, bu şefaatin
üçte biri verilmiş, ondördüncü gecesi yine istemiş, üçte biri daha verilmiş,
onbeşinci gece yine talep etmiş, bu gece şefaatın tamamı ihsan edilmiştir. Bu
şefaatten mahrum olanlar, devenin ürküp kaçtığı gibi Allah’tan kaçanlardır.
(bk. er-Râzî ve Ebussuud Efendi Tefsirleri, ed-Duhân Sûresi 3. ve 4. âyetlerin
tefsiri; Hasan Basri Çantay, Kur’ân-ı Hakim ve Meâl-i Kerim, İstanbul 1959,
III, 904, 905)
BERAT GECESİ NELER YAPILMALIDIR?
Berat gecesi hakkında Allah Resulü şöyle
buyurmuştur:
“Şaban ayının
onbeşinci gecesi olduğu zaman, gecesinde ibadete kalkın. Ve o gecenin gündüzünü
oruç tutun. Çünkü o gece güneş batınca Allah Teâlâ (Keyfiyeti bizce meçhul bir
halde) dünyaya en yakın göğe inerek (o andan) fecir oluncaya kadar: “Benden
mağfiret dileyen yok mu, onu mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu, onu
rızıklandırayım. (Bir bela ile) mübtela olan yok mu, ona kurtuluş vereyim.
Şöyle olan yok mu? Böyle olan yok mu?” buyurur.” (İbn Mâce, H.
no: 1388)
Diğer bir hadiste de şöyle buyuruluyor:
“Bu gece Şaban’ın
onbeşinci gecesidir. Allah Teâlâ bu gecede Beni Kelb kabilesinin koyunlarının
tüyleri sayısınca insanları Cehennem’den kurtarır. Ancak kendisine şirk
koşanların, Müslümanlara karşı kin ve düşmanlık besleyenlerin, akrabaları ile
münasebeti kesenlerin, gururlu ve kibirlilerin, ana-babasına asî olanların ve
içki içmeye devam edenlerin yüzüne bakmaz.” (Buhârî, et-Tergîb ve’t-Terhib,
II, 118)
KUR’AN’IN İNDİRİLDİĞİ GECE
Cenab-ı Hak, rivayete
göre Kur’an’ın Levh-i Mahfuz’dan dünyaya indirildiği Berat gecesi için Kur’an-ı
Kerim’de şöyle buyuruyor;
